Inleiding in filantropie en filantropiewetenschap

Dit boek biedt een inleiding in moderne filantropie. In de meest algemene zin slaat filantropie op handelen dat voortkomt uit liefde voor de ander, voor anderen of de mensheid, hetgeen de letterlijke betekenis is van het Griekse begrip philos anthropos. Het voorvoegsel 'modern' doelt op de betrokkenheid en bereidheid van burgers, fondsen, kerken en bedrijven om - vrijwillig - bij te dragen aan de maatschappij. Filantropie wordt in Nederland - en Europa - herontdekt als inkomstenbron. Zo heeft de Europese Commissie, het Directoraat Research and Innovation, filantropie in 2011 opgewaardeerd tot financial instrument van het Europese Innovatiebeleid.

De wetenschappelijke bestudering van de economische waarde van filantropische bijdragen staat nog in de kinderschoenen. Studie maken van filantropie blijkt nodig te zijn: hoewel filantropie in alle maatschappijen voorkomt en filantropisch gedrag, net als altruïstisch gedrag, tot het normale menselijk repertoire behoort, wordt filantropie nog dikwijls met vragen omgeven. Wetenschap draagt, middels onderzoek en onderwijs, bij aan het vergroten van inzicht in filantropie. Aandacht vanuit de wetenschap verhoogt tevens het maatschappelijk aanzien van filantropie als sector en inkomstenbron én legitimeert deze.

In Nederland bestaat sinds 1995 een macro-economische schatting van filantropische bijdragen. Deze schatting omvat cijfers en trends van wat huishoudens, nalatenschappen, fondsen, bedrijven en charity lotteries bijdragen aan het algemeen nut. Dit macro-economisch onderzoek wordt aan de Vrije Universiteit Amsterdam uitgevoerd met de tweejaarlijkse publicatie van 'Geven in Nederland'.

Dit boek is geschreven als introductie voor een breed lezerspubliek. Het is bestemd voor studenten en wetenschappers, voor bestuurders, beleidsmakers en politici, voor non-profits, voor fondsenwervers, grantmakers en filantropen, voor filantropische organisaties en voor al diegenen die geïnteresseerd zijn geraakt in het boeiende fenomeen van de filantropie.

Prof.dr. Th.N.M. Schuyt is hoogleraar Filantropische Studies aan de Vrije Universiteit Amsterdam, projectleider van het 'Geven in Nederland' onderzoek (www.geveninnederland.nl) en voorzitter van het European Research Network on Philanthropy (www.ernop.eu).