Hans Valk

De Nederlandse deelname aan de trans-Atlantische slavenhandel maakt vandaag de dag nog veel tongen los. Eén vraag die regelmatig terugkeert: welke invloed had deze mensenhandel op de Nederlandse economie? Dit boek richt zich op het Zeeuwse Walcheren in de tweede helft van de achttiende eeuw. Vlissingen en Middelburg waren toen de belangrijkste slavenhandelssteden van Nederland. Tussen 1730 en 1800 vertrok ongeveer 500 maal een slavenschip uit één van beide steden, volgeladen met waardevolle exportgoederen om in West-Afrika tegen mensen te ruilen.

In dit boek behandelt Gerhard de Kok de handelskantoren die deelnamen aan de trans-Atlantische slavenhandel. Hij onderzoekt de slavenhandelaren, de investeerders en de bedrijvigheid die gepaard ging met het uitreden van slavenschepen. De Kok komt tot nieuwe en opzienbarende conclusies over de lokale impact van deze handelstak. Hij laat daarnaast zien hoe Walcheren kon uitgroeien tot het belangrijkste centrum van de slavenhandel in Nederland.

Uit Walcherse Ketens blijkt dat de slavenhandel een grote rol speelde in de Walcherse economie. De bouw, reparatie en uitrusting van slavenschepen leverde veel ambachtslieden en toeleveranciers werk op. Zo produceerden lokale smeden de boeien voor slaven en leverden molens buskruit voor de Afrikaanse ruilhandel. Bovendien stimuleerde de trans-Atlantische slavenhandel ook de Europese handel van Middelburg, doordat slavenhandelaren exportgoederen van heinde en ver lieten aanvoeren. Een reconstructie laat zien dat zowel in Middelburg als in Vlissingen een flink deel van de economie in de jaren tussen 1760 en 1780 samenhing met de slavenhandel.

Wat was nu de eindbalans? Sommige mensen hebben veel geld verdiend aan de slavenhandel, anderen hebben juist geld verloren. Dit boek kijkt echter voorbij winst en verlies en laat zien dat talloze 'gewone burgers' betrokken waren bij de economische activiteit die de slavenhandel opleverde.

Over de auteur(s):
Gerhard de Kok is historicus en bedrijfseconoom. Hij houdt zich voornamelijk bezig met de maritieme geschiedenis van Nederland. In 2019 promoveerde hij aan de Universiteit Leiden op een onderzoek naar de economische effecten van de Walcherse slavenhandel.